16 punten die in je vaststellingsovereenkomst moeten staan

1. Ontslagreden
2. Einde dienstverband
3. Recht op vergoedingen
4. Emolumenten
5. Vergoeding juridische kosten
6. Vrijstelling van werk
7. Concurrentiebeding en relatiebeding
8. Getuigschrift en referenties
9. Eigendommen
10. Geheimhouding en communicatie
11. Outplacement
12. Eindafrekening
13. Bedenktermijn
14. Studiekosten
15. Finale kwijting
16. Zorgvuldig ondertekenen

Hieronder staat het hele artikel en alle 16 punten van de VSO checklist uitgelegd. Je weet dan precies wat er in een vaststellingsovereenkomst moet staan.

Bij het opstellen van je vaststellingsovereenkomst zijn er drie belangrijke elementen die invloed hebben op je recht op een WW-uitkering:

• werkgever neemt het initiatief tot het ontslag;
• een neutrale reden voor het ontslag;
• de afwezigheid van een dringende reden voor het ontslag.

Initiatief ontslag van werkgever

Zorg ervoor dat de vaststellingsovereenkomst expliciet vermeldt dat je werkgever het initiatief tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst heeft genomen. Dit is belangrijk voor je recht op een WW-uitkering, omdat het aantoont dat je niet vrijwillig je baan opgeeft.

Neutrale ontslagreden

Het is voor de aanvraag van een WW-uitkering belangrijk dat het ontslag je niet kan worden verweten. Neem daarom altijd een neutrale ontslaggrond op in de vaststellingsovereenkomst. Bekende voorbeelden zijn reorganisatie en verschil van inzicht over de manier waarop de functie moet worden vervuld.

Geen dringende reden voor het ontslag

Door een neutrale ontslagreden in de vaststellingsovereenkomst op te nemen, bevestig je eigenlijk al dat er geen dringende reden voor je ontslag is. Want een dringende reden is een reden voor ontslag op staande voet. Toch is het voor je WW-uitkering belangrijk dat in de vaststellingsovereenkomst ook expliciet staat dat er geen dringende reden voor je ontslag bestaat. Controleer dit dus goed.

Alles weten over de vaststellingsovereenkomst? Deze informatie vind je in onze beginnersgids.

Bij ontslag met wederzijdse goedvinden spreek je altijd in de vaststellingsovereenkomst de einddatum van je arbeidsovereenkomst af. Houd hierbij rekening met de fictieve opzegtermijn om direct na je ontslag een WW-uitkering te kunnen ontvangen.

De fictieve opzegtermijn is de termijn die het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) gebruikt voor het vaststellen van de ingangsdatum van je WW-uitkering. Deze termijn is gelijk aan de opzegtermijn van de werkgever.

De fictieve opzegtermijn begint op de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin je overeenstemming hebt over de vaststellingsovereenkomst.

Een voorbeeld: De werkgeversopzegtermijn is 2 maanden en op 15 januari sluiten werkgever en werknemer een vaststellingsovereenkomst. Dan start de fictieve opzegtermijn op 1 februari en eindigt deze op het einde van 31 maart. De WW-uitkering gaat op 1 april in.

Tip: als je precies wilt weten wat de fictieve opzegtermijn is en hoe je deze berekent, lees je het artikel Dit moet je weten over de fictieve opzegtermijn.

Een ontslagvergoeding is normaal gesproken een onmisbaar onderdeel van de vaststellingsovereenkomst. Werkgevers bieden ook bijna altijd een ontslagvergoeding aan, omdat werknemers zonder vergoeding vaak geen reden hebben om de overeenkomst te accepteren.

Je spreekt samen de hoogte van de ontslagvergoeding af. Hoewel de wettelijke transitievergoeding strikt genomen niet van toepassing is bij ontslag met wederzijds goedvinden, dient deze in de praktijk wel als vertrekpunt.

Er kunnen argumenten zijn voor een hogere ontslagvergoeding dan de transitievergoeding, bijvoorbeeld als de werkgever zich slecht heeft gedragen. Het omgekeerde geldt ook: bij verwijtbaar gedrag van de werknemer kan er reden zijn voor een lagere ontslagvergoeding.

Wil je alles weten over de transitievergoeding en hoe je deze berekent? Lees dan het artikel Transitievergoeding: een gids voor werknemers van A tot Z.

In de vaststellingsovereenkomst neem je op dat je tot de einddatum je normale loon en andere emolumenten ontvangt. Dit geldt altijd, ook als je afspreekt dat je niet meer hoeft te werken tot de einddatum. (Zie verderop: ‘Vrijstelling van werk’.)

Bij het onderhandelen over je vaststellingsovereenkomst is het verstandig om een arbeidsjurist in te schakelen. Een expert kan je belangen goed behartigen en zorgen dat je geen belangrijke punten over het hoofd ziet.

Het is gebruikelijk om met je werkgever af te spreken dat hij de kosten van je juridische bijstand (voor een groot deel) vergoedt. Deze afspraak maak je als onderdeel van de vaststellingsovereenkomst. Veel werkgevers zijn hiertoe bereid, omdat het ook in hun belang is dat de overeenkomst juridisch correct is.

Tip: Zelfs als je werkgever de kosten niet volledig vergoedt, is professioneel advies vaak de investering waard. Een goede onderhandeling kan je een financieel voordeel opleveren, dat de juridische kosten ruimschoots overtreft. Plan daarom nu je gratis adviesgesprek.

Afspraken over je werk tot de einddatum zijn een essentieel onderdeel van de vaststellingsovereenkomst. Je hebt hierbij verschillende opties:

• Blijf je doorwerken?
• Neem je vakantiedagen op?
• Krijg je vrijstelling van werk (bijzonder betaald verlof)?
• Een combinatie van deze mogelijkheden?

Vrijstelling van werk komt in de praktijk regelmatig voor, vaak na overdracht van de werkzaamheden. Je kunt dan afstand van het werk nemen en je volledig richten op sollicitaties. Het is ook een verstandige afspraak bij spanningen op het werk, bijvoorbeeld door een verstoorde arbeidsrelatie. Ook wel arbeidsconflict genoemd.

Bij het afsluiten van een vaststellingsovereenkomst is het cruciaal om afspraken te maken over eventuele concurrentie- en relatiebedingen. Deze bedingen kunnen je toekomstige carrièremogelijkheden beperken.

Een concurrentiebeding verbiedt je om na je ontslag voor concurrenten te werken of zelf een concurrerend bedrijf te starten. Een relatiebeding verhindert dat je klanten of collega’s van je oude werkgever benadert.

Controleer eerst of deze bedingen rechtsgeldig zijn. Zijn ze niet correct opgesteld of te breed geformuleerd? Dan sta je sterk in de onderhandelingen om ze te laten vervallen.

Je beste optie is om volledig ontslagen te worden uit de verplichtingen van deze bedingen. Lukt dat niet bij het concurrentiebeding? Probeer dan om het om te zetten in een relatiebeding. Dit geeft je meer vrijheid in je nieuwe carrière.

Tip: Laat een juridisch expert de geldigheid van de bedingen controleren. Dit kan je onderhandelingspositie aanzienlijk versterken. Naast deze checklist vaststellingsovereenkomst is het sowieso altijd verstandig om een expert om advies te vragen.

Tijdens de onderhandelingen over je vaststellingsovereenkomst is het slim om afspraken te maken over een positief getuigschrift. Je werkgever is vaak bereid mee te werken, omdat hij jouw handtekening nodig heeft.

Twijfel je of je werkgever later een goed getuigschrift zal maken? Neem dan de tekst van het getuigschrift op in de vaststellingsovereenkomst. Dan staat de inhoud van het getuigschrift vast.

Sommige werkgevers willen ook afspraken maken over het geven van positieve referenties. Dit houdt in dat je werkgever toekomstige werkgevers positief zal informeren over jouw prestaties en karakter.

Wees wel voorzichtig met het afspreken van positieve referenties. Je bent niet aanwezig bij het gesprek tussen je huidige en mogelijk nieuwe werkgever. Je hebt dus geen controle over wat er precies gezegd wordt. Maak daarom geen afspraken over positieve referenties als je twijfelt aan de oprechtheid van je werkgever.

Waarschijnlijk heb je spullen van je werkgever in bruikleen gekregen om je werk te doen, zoals:

• Personeelspas
• Gereedschap
• Mobiele telefoon
• Laptop of tablet
• Bureau of bureaustoel
• Bedrijfskleding
• Auto van de zaak

Bij je ontslag moet je deze spullen meestal weer inleveren. Soms mag je ook bepaalde zaken houden – al dan niet tegen betaling.

Maak in de vaststellingsovereenkomst duidelijke afspraken over welke spullen je nog in je bezit hebt en of je deze moet teruggeven. Spreek ook een datum af waarop de spullen terug moeten zijn.

Tip: vraag je werkgever bij het inleveren om een inleverbewijs.

Geheimhouding blijft vaak ook na je vertrek van kracht. In de vaststellingsovereenkomst bevestig je meestal dat het geheimhoudingsbeding uit je arbeidsovereenkomst geldig blijft.

Daarnaast spreek je vaak geheimhouding af over de inhoud van de vaststellingsovereenkomst zelf. Maak hierbij wel uitzonderingen voor het UWV (voor je WW-aanvraag) en voor een rechter (in geval van een geschil).

Communicatie over je vertrek is ook een belangrijk punt. Bespreek hoe jullie je vertrek binnen de organisatie bekend maken. Dit moet in goed onderling overleg gebeuren.

Tip: Vertrouw je de werkgever niet helemaal in de communicatie? Leg dan de exacte tekst van de interne berichtgeving vast in de vaststellingsovereenkomst. Zo voorkom je misverstanden of ongewenste berichten.

In het kader van je ontslag kun je met je werkgever afspraken maken over outplacement. Dit is professionele begeleiding bij het zoeken naar een nieuwe baan. Veel werkgevers zijn bereid om outplacement te vergoeden als onderdeel van de vaststellingsovereenkomst.

Outplacementbegeleiding kan je bijvoorbeeld helpen bij:

• Het opstellen van een CV.
• Het schrijven van overtuigende sollicitatiebrieven.
• Het voorbereiden op sollicitatiegesprekken.
• Het in kaart brengen van je sterke punten en ambities.

Heb je inderdaad behoefte aan outplacementbegeleiding? Bespreek dan met je werkgever of hij bereid is om outplacement te vergoeden en voor welk bedrag. Sommige werkgevers hebben een vast budget hiervoor, anderen zijn bereid te onderhandelen.

Tip: je kunt ook afspreken dat je zelf een outplacementbureau mag kiezen. Zo heb je meer controle over de kwaliteit en aanpak van de begeleiding.

Bij het einde van je dienstverband maakt je werkgever een financiële eindafrekening op. Op de eindafrekening staat wat je nog van de werkgever ontvangt en mogelijk moet terugbetalen.

Veelvoorkomende door jou te ontvangen posten op de eindafrekening zijn:

• Vakantietoeslag
• Eindejaarsuitkering
• Niet-opgenomen vakantiedagen
• Bonussen of commissies
• Openstaande onkostenvergoedingen

Veelvoorkomende door jou aan je werkgever te betalen posten op de eindafrekening zijn:

• Teveel opgenomen vakantiedagen
• Voorschotten op loon of vakantietoeslag
• Terug te betalen studiekosten

Voorkom verrassingen: denk goed na over wat je wel en niet op de eindafrekening wilt zien. Maak hier duidelijke afspraken over in de vaststellingsovereenkomst.

Als werknemer mag je binnen 14 dagen na het sluiten van de vaststellingsovereenkomst deze overeenkomst nog ontbinden. Dit doe je schriftelijk, zonder dat je hoeft uit te leggen waarom. De werkgever moet de bedenktermijn in de vaststellingsovereenkomst opnemen.

Waarom geldt er een bedenktermijn?

De bedenktermijn van 14 dagen staat in de wet om werknemers te beschermen. Soms ondertekenen werknemers een vaststellingsovereenkomst onder psychische druk van de werkgever of in een emotionele toestand, zonder de gevolgen goed te overzien. Met de denktermijn kun je na de ondertekening:

• nog even rustig nadenken,
• juridisch advies inwinnen,
• beslissen of je echt akkoord gaat met het ontslag.

Zo voorkom je overhaaste of onverstandige beslissingen.

Kan de bedenktermijn aangepast worden?

Je mag de bedenktermijn van 14 dagen niet inkorten of schrappen, omdat het dwingend recht is. Je hebt dus altijd recht op de bedenktermijn. En verlengen mag wel, maar dat gebeurt zelden.

Wanneer begint de bedenktermijn te lopen?

De bedenktermijn start zodra de werkgever en de werknemer overeenstemming hebben over de vaststellingsovereenkomst én dit blijkt uit schriftelijke verklaringen (brieven, e-mails e.d.). Dit geldt ook voor verklaringen van juridische adviseurs.

Let op: de bedenktermijn start vaak eerder dan de datum van ondertekening van de vaststellingsovereenkomst. Meestal is er al overeenstemming via e-mail voordat er wordt getekend. De bedenktijd start dan op de dag van de e-mail waarin staat dat partijen eruit zijn en dat de overeenkomst getekend kan worden.

Tip: Neem de datum waarop jij en je werkgever overeenstemming hebben bereikt op in de vaststellingsovereenkomst. Dan is duidelijk wanneer de bedenktermijn begint te lopen. En deze datum is ook het startpunt voor de berekening van de fictieve opzegtermijn. (Zie hiervoor bij ‘Einddatum’.)

Wat als de bedenktermijn ontbreekt in de vaststellingsovereenkomst?

Een vaststellingsovereenkomst zonder bedenktermijn blijft geldig, maar de bedenktermijn wordt dan automatisch 3 weken. Je krijgt dus een extra week om na te denken.

Wat gebeurt er als je je bedenkt?

Als je op tijd de vaststellingsovereenkomst ontbindt:

• vervallen alle afspraken uit de overeenkomst;
• moeten uitgevoerde afspraken worden teruggedraaid.

Dit betekent bijvoorbeeld dat:

• de werkgever meewerkt aan het herstel van je arbeidsovereenkomst en loonbetaling;
• jij een eventueel ontvangen ontslagvergoeding terugbetaalt.

Heb je afspraken met je werkgever over het vergoeden en terugbetalen van studiekosten? Betrek deze dan bij de onderhandelingen over je vaststellingsovereenkomst. Deze afspraken staan vaak in een studiekostenovereenkomst of studiekostenbeding.

Controleer altijd het studiekostenbeding:

• Gaat het over studiekosten waarvoor je een studiekostenbeding mag afspreken?
• Wat is de looptijd van de afspraak?
• Is het eerlijk dat je bij ontslag aan de afspraken wordt gehouden?

Als de terugbetalingsregeling rechtsgeldig is, probeer dan in de vaststellingsovereenkomst af te spreken dat het studiekostenbeding vervalt of dat de studieschuld fors wordt verminderd. Kun je de resterende studieschuld niet in één keer betalen? Vraag dan om een betalingsregeling.

Tip: vervalt het studiekostenbeding niet? Vraag dan of je nieuwe werkgever de studieschuld wil overnemen

Finale kwijting is een heel belangrijke afspraak in je vaststellingsovereenkomst. Het betekent dat jij en je werkgever na ondertekening geen verdere eisen meer aan elkaar kunnen stellen. Dit zorgt voor duidelijkheid en voorkomt toekomstige juridische conflicten.

Met een finale kwijting sluit je de arbeidsrelatie definitief af. Beide partijen kunnen daarna verder zonder openstaande kwesties.

Tip: Bespreek de finale kwijting met je juridisch adviseur. Soms is het verstandig om uitzonderingen op de finale kwijting te maken, bijvoorbeeld voor nog niet bekende schade door een arbeidsongeval of beroepsziekte.

Je hebt alle punten van de VSO checklist doorgenomen en bent klaar om te tekenen. Wij hebben nu hopelijk de vraag “Wat staat er in een vaststellingsovereenkomst” beantwoord. Lees de hele overeenkomst nu nog eens rustig door en controleer of alle afspraken correct zijn opgenomen. Controleer bij een reorganisatie ook altijd of voor jou een sociaal plan geldt, want daar staan vaak gunstige voorwaarden in. En, teken nóóit een vaststellingsovereenkomst zonder transitievergoeding. Nog even verder lezen? Bekijk dan de 15 meest voorkomende fouten in een vaststellingsovereenkomst.

Belangrijke tip: Laat je vaststellingsovereenkomst altijd controleren door een ontslagspecialist, liefst al bij het eerste ontslagvoorstel. Een expert kan je helpen risico’s te vermijden en mogelijk betere voorwaarden te bedingen.