Transitievergoeding: Een beginnersgids van A tot Z (2024)

Over geld praten wij wél. In deze beginnersgids vind je alles wat je moet weten over de transitievergoeding.

Bij ontslag komt er veel narigheid op je af, máár ook een financieel voordeel: de transitievergoeding. Deze vergoeding is wettelijk vastgelegd en bedoeld om de overstap naar een andere baan of een periode zonder werk te vergemakkelijken.

Wij snappen dat al die regeltjes en voorwaarden rond ontslag overweldigend kunnen zijn. In deze gids willen wij je, stap voor stap, meenemen door alles wat je moet weten over de transitievergoeding.

Ons doel? Dat je goed geïnformeerd bent en zeker weet dat je krijgt waar je recht op hebt.

Wij loodsen je er wel doorheen. Let’s go.

Ontslagen? Lees dan ook onze ultieme beginnersgids over ontslag.

De transitievergoeding is een wettelijke, financiële vergoeding waarop jij als werknemer bij ontslag in de meeste gevallen recht hebt. De transitievergoeding is dus een wettelijk geldbedrag, ook wel “oprotpremie” genoemd.

Als werknemer heb je recht op een transitievergoeding:

• wanneer je werkgever jou met een geldige reden ontslaat (tenzij jij zelf ernstig verwijtbaar of nalatig hebt gehandeld, zie hieronder);
• wanneer je werkgever op eigen initiatief jouw contract niet verlengt;
• als je zelf ontslag neemt omdat jouw werkgever ernstig verwijtbaar of nalatig heeft gehandeld.

Het recht op een transitievergoeding gaat in vanaf de 1e dag van jouw arbeidsovereenkomst. Voor het berekenen van de vergoeding gaat de teller dus op die dag al lopen, ka-ching!

Wanneer heb ik geen recht op een transitievergoeding?

Je hebt niet altijd recht op een wettelijke transitievergoeding. In onderstaande situaties heb je geen recht op een transitievergoeding:

• Je bent ontslagen door ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door jouzelf (bijvoorbeeld als je van je werkgever hebt gestolen);
• Je arbeidsovereenkomst wordt beëindigd met wederzijds goedvinden via een vaststellingsovereenkomst (je krijgt dan vaak een ontslagvergoeding in plaats van de transitievergoeding);
• Je nog geen 18 bent op het moment dat je bent ontslagen, en gemiddeld maximaal 12 uur per week werkte;
• Je bent ontslagen omdat je de AOW-leeftijd of een andere pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt;
• Jouw werkgever failliet is gegaan, uitstel van betaling (surseance van betaling) heeft gekregen of onder de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen valt;
• In jouw cao een voorziening over een transitievergoeding is opgenomen voor wanneer sprake is van ontslag wegens bedrijfseconomische redenen;
• Je tijdens jouw tijdelijke contract een nieuw tijdelijk contract bent aangegaan, en dat nieuwe contract ingaat binnen maximaal 6 maanden na het einde van jouw huidige tijdelijke contract;
• Jouw werkgever je voor het einde van jouw contract een gelijkwaardig contract aanbiedt;
• Jouw werkgever jouw tijdelijke contract verlengd voordat het afloopt. Let op: het maakt hierbij niet uit of je dit aanbod wel of niet accepteert

Kortom, ontslag betekent niet per definitie dat je recht hebt op de transitievergoeding. Naast het risico om jouw recht op WW te verliezen, is het mislopen van de wettelijke transitievergoeding een van de belangrijkste redenen dat je juridische hulp nodig hebt.

Het verschil tussen een ontslagvergoeding en een transitievergoeding is dat de een wettelijk verplicht is (de transitievergoeding), en de ander niet (de ontslagvergoeding).

De termen ‘ontslagvergoeding’ en ‘transitievergoeding’ worden in de praktijk nogal eens door elkaar gebruikt. Niet gek dus als je denkt dat deze begrippen hetzelfde bedoelen. Maar let op! Ze hebben dus wel degelijk een andere betekenis. Kort gezegd komt het verschil op het volgende neer:

Transitievergoeding = een financiële vergoeding die jouw werkgever jou op basis van de wet recht moet betalen bij ontslag.

Ontslagvergoeding = een financiële vergoeding die het resultaat is van onderhandelingen over een vaststellingsovereenkomst (ontslag met wederzijds goedvinden).

De ontslagvergoeding valt vaak hoger uit dan de transitievergoeding. Waarom? Nou, omdat werkgevers geneigd zijn er ‘iets bovenop te doen’ om sneller tot een akkoord te komen en een rechterlijke procedure te voorkomen.

Werkgevers bieden soms extra maandsalarissen aan bovenop de transitievergoeding om potentieel toekomstig inkomensverlies van de werknemer te compenseren.

Wat is het verschil tussen een vaststellingsovereenkomst en een transitievergoeding?

Een vaststellingsovereenkomst is het resultaat van onderhandelingen tussen jou en je werkgever over het beëindigen van je contract met wederzijds goedvinden. De transitievergoeding daarentegen is een wettelijke financiële compensatie waarop je recht hebt onder bepaalde voorwaarden bij ontslag.

In makkelijke woorden:

Vaststellingsovereenkomst: een contract waarin afspraken worden vastgelegd over het beëindigen van jouw arbeidsovereenkomst. Hierin kun je onderhandelen over de voorwaarden en vergoedingen. Zo’n onderhandeling kun je zelf leiden of je kunt hulp inschakelen om te zorgen dat je er het meeste uithaalt, waardoor je stress bespaart en optimale voorwaarden krijgt.

Transitievergoeding: een wettelijke vergoeding bij ontslag. Als je een vaststellingsovereenkomst tekent, vervalt je recht op deze vergoeding.

Het mooie is dat veel werkgevers, ondanks een vaststellingsovereenkomst, toch een bedrag uitkeren dat gelijk is aan (of zelfs hoger dan) de transitievergoeding. Dit noemen we dan een ontslagvergoeding.

De exacte hoogte van deze ontslagvergoeding en de betaaldatum – beiden resultaten van onderhandelingen – worden opgenomen in de vaststellingsovereenkomst. Dit zorgt ervoor dat je gegarandeerd je vergoeding ontvangt zoals overeengekomen.

Heb je een voorstel tot beëindiging van je arbeidsovereenkomst ontvangen? Lees dan onze complete guide over de vaststellngsovereenkomst. Alles wat je moet weten leggen wij uit, in normaal Nederlands.

Let op: teken niet zomaar een vaststellingsovereenkomst

Heb jij van je werkgever een vaststellingsovereenkomst onder je neus geschoven gekregen? Ga dan niet zomaar akkoord. Zo’n document bevat namelijk voorwaarden van jouw ontslag. Voorwaarden waarover altijd nog valt te onderhandelen.

Wanneer je een vaststellingsovereenkomst tekent, is jouw werkgever niet wettelijk verplicht om de transitievergoeding te betalen. Wel wordt daarin bijna altijd afgesproken dat je een hogere ontslagvergoeding ontvangt.

Als jouw werkgever degene is die jou liever kwijt dan rijk is, nou – dan moet daar natuurlijk wel wat tegenover staan. Toch? Een vaststellingsovereenkomst zonder transitievergoeding is een absolute no-go. Vooral als je beseft dat je, bij een ontslag via de kantonrechter, in beginsel recht hebt op de wettelijke transitievergoeding.

En dat is precíés de reden dat werknemers er vaak in slagen om een veel hogere ontslagvergoeding in de vaststellingsovereenkomst af te spreken. De transitievergoeding ís het wettelijke minimum.

Ga daarom niet zomaar akkoord met een vaststellingsovereenkomst, met daarin slechts een bedrag gelijk aan de transitievergoeding. Er valt vaak veel meer uit te halen.

Laat je vaststellingsovereenkomst al-tijd controleren.

Zo, weet je dat ook weer.

De wettelijke transitievergoeding is gelijk aan 1/3 van je bruto maandsalaris per gewerkt dienstjaar. Met andere woorden, de hoogte van de transitievergoeding wordt bepaald door twee belangrijke factoren:

• je bruto maandsalaris;
• de duur van je dienstverband (bereken hier snel het aantal dienstjaren).

Vanaf 1 januari 2024 is de hoogste transitievergoeding die je kunt krijgen €94.000. Als je meer dan dat verdient per jaar, dan is je vergoeding gelijk aan je jaarsalaris, maar alleen als de berekening van de transitievergoeding volgens de standaardregels hoger zou uitkomen dan €94.000.

Bijvoorbeeld, als je €120.000 per jaar verdient en de berekening van je transitievergoeding op basis van je dienstjaren normaal gesproken op €130.000 zou uitkomen, dan wordt je transitievergoeding gelimiteerd tot je jaarsalaris van €120.000.

Elk jaar op 1 januari stelt de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de maximale transitievergoeding vast.

De transitievergoeding wordt berekend over jouw volledige dienstverband, en is de som van 3 berekeningen:

• 1/3 bruto maandsalaris voor alle volle dienstjaren +
• 1/36 bruto maandsalaris voor de resterende volle maanden
• 1/1095 bruto maandsalaris voor eventueel resterende dagen.

Je bruto maandsalaris bereken je als volgt:

• Vast contract: bruto uurloon x vaste aantal uren per maand
• Oproepcontract: bruto uurloon x gemiddeld aantal uren per maand
• Stukloon/provisie: het gemiddelde bedrag dat je ontving in de laatste 12 maanden voor de beëindiging van je contract.

Voorbeeldberekening transitievergoeding

Stel je hebt een arbeidsovereenkomst en deze eindigt na 5 jaar, 3 maanden en 20 dagen. Jouw bruto maandsalaris was € 4.500.

1. Bereken 1/3e bruto maandsalaris voor ieder jaar dat je hebt gewerkt: 5 x (1/3 x € 4.500) = € 7.500 bruto
2. Bereken 1/36e bruto maandsalaris voor de resterende volle maanden: 3 x (1/36 x € 4.500) = € 375 bruto
3. Bereken 1/1095e bruto maandsalaris voor de resterende dagen: 20 x (1/1095 x € 4.500) = € 82,19 bruto
4. Jouw transitievergoeding bedraagt dus: € 7.500 + € 375 + € 82,19 = € 7.957,19 bruto

Duidelijk toch? Precies. Maar alles handmatig berekenen is tijdrovend, gebruik daarom onze snelle & eenvoudige rekentool.

Let op: voor de berekening van je transitievergoeding wordt niet alleen naar je ‘kale’ bruto maandsalaris gekeken. Verschillende looncomponenten (emolumenten) worden meegenomen in de optelsom:

1. Basis bruto maandsalaris: dit is je laatstgenoten “kale” maandsalaris.
2. Vaste looncomponenten: dit omvat een 12e (1/12e) van je vakantietoeslag, eventuele vaste 13e maand en andere reguliere toeslagen (denk aan ploegen- of overwerktoeslag) over het afgelopen jaar.
3. Variabele looncomponenten: dit omvat een 36ste (1/36e) van bonussen, winstuitkeringen en variabele eindejaarsuitkeringen over de afgelopen 3 jaar.

Concreet: heb je bijvoorbeeld elk jaar recht op een dertiende maand of vaste eindejaarsuitkering? Dan neem je 1/12e van dat bedrag mee in je bruto maandsalaris. Heb je elk jaar recht op een variabele bonus? Dan neem je 1/36e van dat bedrag – want: gemiddelde over de afgelopen 36 maanden – mee in je bruto maandsalaris.

Let wel, bepaalde looncomponenten zoals pensioenbijdragen, leaseauto-voordelen, aandelen- of optieplannen en bijdragen aan zorgkosten worden niet meegerekend in de transitievergoeding.

Recht op hogere vergoeding bij ernstige verwijtbaarheid van jouw werkgever

Soms heb je recht op een hogere vergoeding wanneer de kantonrechter jouw arbeidsovereenkomst ontbindt omdat sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van jouw werkgever. De kantonrechter kan dan namelijk naast de transitievergoeding een aanvullende vergoeding (de billijke vergoeding) toekennen.

Voorbeelden van ernstig verwijtbaar handelen door jouw werkgever zijn:

• Wanneer jouw werkgever jou ontslaat zonder geldige ontslagreden
• Wanneer jouw werkgever bewust aanstuurt op een verstoorde arbeidsrelatie / onoplosbaar arbeidsconflict
• Wanneer jouw werkgever bewust een onwerkbare situatie creëert
• Wanneer sprake is van discriminatie of seksuele intimidatie
• Wanneer jouw werkgever het re-integratietraject frustreert, zoals het weigeren van mediation bij een onderliggend arbeidsconflict

Ben je onfatsoenlijk behandeld door je werkgever en op zoek naar een arbeidsrecht advocaat? Máár, vrees je voor torenhoge advocaatkosten? Op deze pagina leg ik je haarfijn uit of je wel een advocaat arbeidsrecht nodig hebt.

Extra vergoeding bij gecombineerde ontslagredenen

Ook wanneer jouw werkgever bijvoorbeeld twee ontslagredenen (zoals een verstoorde arbeidsrelatie en disfunctioneren na een verbetertraject) combineert, en deze redenen apart van elkaar niet voldoende zijn voor een rechtvaardig ontslag, kan de rechter een extra vergoeding toekennen.

De hoogte van deze vergoeding bedraagt maximaal 50% van de transitievergoeding. In zo’n geval zou je dus 150% van de transitievergoeding kunnen ontvangen.

In beginsel mag je als werknemer niet worden ontslagen tijdens ziekte. In zoverre is de vraag of je recht hebt op een transitievergoeding en wat de hoogte ervan is, niet relevant.

Let op. Ben jij 104 weken (of langer) ziek? Dan gelden andere regels, en mag je in beginsel wel ontslagen worden. Dit heet een ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Deze ontslagprocedure loopt in beginsel via het UWV, waar jouw werkgever een ontslagvergunning moet aanvragen. Het sluiten van een vaststellingsovereenkomst na 104 weken jaar ziekte is gebruikelijk.

Natuurlijk heb in je dit geval recht op een transitievergoeding (tenzij je ernstig verwijtbaar of nalatig hebt gehandeld). De transitievergoeding wordt ook in deze situatie op dezelfde manier berekend als bij ‘niet zieke’-werknemers.

Kortom, bij de berekening van jouw transitieverogeding wordt uitgegaan van 100% van jouw bruto maandsalaris, zoals afgesproken in jouw contract.

Let op: Soms kun je wel ontslagen worden tijdens de eerste 2 jaar van ziek zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je pas ziek werd nadat jouw werkgever een ontslagvergunning aanvroeg bij het UWV, of wanneer jij binnen die eerste 2 jaar niet of niet voldoende meewerkt aan je re-integratie.

Wet- en regelgeving is complex, vooral als het gaat over ontslag en transitievergoeding bij ziekte.

Twijfel je? Win juridisch advies in, voordat het te laat is.

Compensatieregeling bij langdurige ziekte

Voor het uitbetalen van een transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige ziekte kunnen werkgevers compensatie aanvragen bij het UWV.

Geeft jouw werkgever aan de transitievergoeding niet te kunnen betalen? Wijs hem dan zeker op deze compensatieregeling. Hiermee kan jouw werkgever de aan jou betaalde transitievergoeding gecompenseerd krijgen.

Door de compensatieregeling heeft jouw werkgever geen opstapeling van kosten zoals het doorbetaalde loon tijdens jouw ziekte en de transitievergoeding.

Slapend dienstverband na 2 jaar ziekte

Wanneer jij al langer dan 2 jaar ziek bent en het er niet naar uitziet dat je binnenkort weer kan gaan werken, dan spreken wij van een slapend dienstverband.

Je werkt niet meer, en jouw werkgever betaalt geen salaris meer. Toch ontvang je pas een transitievergoeding wanneer jouw arbeidsovereenkomst officieel eindigt, bijvoorbeeld doordat jullie een vaststellingsovereenkomst aangaan.

Ook in dit geval kan jouw werkgever compensatie krijgen van het UWV.

De uitbetaling van de transitievergoeding is netto en vindt meestal plaats tijdens de salarisronde in de maand nadat je uit dienst treedt. Dus, tegelijk met de uitbetaling van je laatste loon – je krijgt wel 2 aparte loonstroken.

Om werkgevers te stimuleren de transitievergoeding tijdig te betalen, bepaalt de wet dat je vanaf 1 maand na het einde van jouw arbeidsovereenkomst aanvullend recht hebt op wettelijke rente. Terecht, gewoon betalen en snel ook.

Stappenplan: wat te doen als jouw werkgever de transitievergoeding niet betaalt?

Confrontatie met een werkgever die de transitievergoeding niet uitkeert, leidt al snel tot gevoelens van onzekerheid en frustratie. Dit stappenplan is bedoeld om je gestructureerd en helder door het proces te begeleiden.

1. Persoonlijk gesprek initiëren:
   Actie: Neem direct contact op met jouw werkgever.
   Doel: Achterhalen waarom de betaling niet is gedaan.
2. Schriftelijke sommatie versturen:
   Actie: Stuur een schriftelijke sommatie als de betaling uitblijft.
   Doel: Formeel verzoek om de transitievergoeding binnen een bepaalde termijn te voldoen.
3. Gang naar de rechter overwegen:
   Actie: Denk aan juridische stappen bij uitblijvende betaling.
   Deadline: Onderneem actie binnen drie maanden na het einde van jouw arbeidsovereenkomst.
4. Transitievergoeding ontvangen? Controleer het bedrag:
   Actie: Na ontvangst van de transitievergoeding, controleer of je het juiste bedrag aan transitievergoeding hebt ontvangen – check je loonstrook.
   Aandachtspunt: Bewaar alle gerelateerde communicatie en betalingsbewijzen. Deze kunnen van pas komen bij eventuele latere vragen of geschillen omtrent de transitievergoeding.

Transitievergoeding in termijnen

Het komt weleens voor dat werkgevers in hun bedrijfsvoering worden geschaad wanneer zij in één keer een (flinke) transitievergoeding moeten betalen. Denk aan de bakker om de hoek. In zulke gevallen mogen werkgevers de transitievergoeding in termijnen betalen, verdeeld over maximaal 6 maanden.

Let op: Jouw werkgever dient wel elke maand de wettelijke rente te betalen over het deel van de transitievergoeding dat als gevolg van de betalingsregeling “te laat” (dus meer dan een maand na jouw ontslag) is betaald. Voor niks komt de zon op.

Hoeveel belasting betaal je over de transitievergoeding?

Een transitievergoeding is niet belastingvrij. Het gaat om een brutobedrag waar, net zoals van jouw maandsalaris, inkomstenbelasting over moet worden betaald. Jouw werkgever houdt dit bedrag in, en maakt vervolgens het nettobedrag over naar jouw bankrekening.

Benieuwd naar de hoogte van jouw netto transitievergoeding? Gebruik onze gebruiksvriendelijke rekentool.

Voorbeeldberekening belasting over transitievergoeding 2024

Stel: jij wordt op 1 april 2024 ontslagen (en dit is helaas geen grapje). Je ontvangt een transitievergoeding van € 20.000 bruto.

En de verwachting is dat je valt in het hoogste belastingpercentage zoals hierboven weergegeven: 49,5%. Dit betekent dat je netto dus slechts € 10.100 ontvangt.

Vervolgens is het tijd voor de aangifte inkomstenbelasting over 2024. Hieruit blijkt dat jij inkomstenbelasting zult moeten betalen over je salaris dat je tot 1 april 2024 hebt ontvangen, de WW-uitkering (bereken hier snel je WW-uitkering) die je daarna hebt aangevraagd en ontvangen + je bruto ontslagvergoeding.

Op de website van de Belastingdienst staat een duidelijke tabel die alle percentages weergeeft.

Stel dat jouw uiteindelijke belastbare inkomen over 2024 € 70.000 bruto blijkt te zijn. Dit betekent dat je hierover 36,97% belasting moet betalen (zoals blijkt uit de tabel hierboven). Achteraf gezien is duidelijk dat jouw werkgever te veel loonheffing heeft ingehouden over jouw transitievergoeding. Je krijgt dus naar verwachten een paar duizend euro terug van de Belastingdienst.

Handig: het kan zijn dat jouw inkomen erg wisselend was door de hoogte van jouw ontvangen transitievergoeding. Hierdoor heb je misschien te veel belasting betaald. Je komt wellicht in aanmerking voor de middelingsregeling van de Belastingdienst. De Belastingdienst kijkt dan naar jouw gemiddelde inkomen over de afgelopen 3 jaar.

Betaalde jij over 3 losse jaarinkomens meer belasting dan over het gemiddelde van die 3 jaarinkomens? Dan kun je dit verschil terugkrijgen wanneer dit boven het drempelbedrag van € 545 ligt.

Geen zorgen, Wij zetton ons als doorgewinterde arbeidsjuristen, met specialisme ontslagrecht, er maximaal voor in dat jij en jouw werkgever goed uit elkaar kunnen gaan.

Heb je vragen over jouw (dreigend) ontslag en de bijbehorende transitievergoeding? Plan gerust een gratis adviesgesprek met jou beoogde arbeidsrechtjurist in. Ontvang meteen wat adviezen en tips & tricks.

Na 15 minuten weet je ook meteen of het klikt. En kunnen wij beter bepalen of je verdere hulp nodig hebt. Als dat niet zo is, dan zijn wij daar ook eerlijk in.