Ontslag door verstoorde arbeidsrelatie? Dit zijn je opties

1. Bij ontslag vanwege een verstoorde arbeidsrelatie heeft je werkgever strikte plichten. Hij mag je niet zomaar ontslaan. Je werkgever moet bewijzen dat:
   – De verstoring echt ernstig en onherstelbaar is
   – Hij serieuze pogingen heeft gedaan om de arbeidsrelatie te herstellen
   – Herplaatsing in een andere functie niet mogelijk is
2. Ontslag bij een verstoorde arbeidsrelatie kan alleen via de kantonrechter of met een vaststellingsovereenkomst (VSO). En in beide gevallen heb je recht op minimaal de transitievergoeding.
3. Komt je werkgever zijn plichten niet na? Dan is het ontslag waarschijnlijk onterecht en kun jij op je strepen gaan staan. Bijvoorbeeld tijdens de onderhandelingen over een vaststellingsovereenkomst (VSO). Daar helpen we je graag bij.

Een verstoorde arbeidsrelatie is meer dan een tijdelijk meningsverschil. Het is een structurele situatie waarbij jij en je werkgever niet meer normaal kunnen samenwerken. De sfeer is zo gespannen dat gewoon je werk doen bijna onmogelijk wordt.

Dit zijn de signalen:

• Er zijn voortdurend spanningen of conflicten die niet worden opgelost
• Het vertrouwen is weg van één of beide kanten
• Open communicatie is onmogelijk geworden
• Kleine problemen worden steeds opgeblazen tot grote kwesties
• Je krijgt geen feedback meer of juist alleen maar negatieve feedback
• Je wordt genegeerd, gepest of buitengesloten, waardoor jij je onveilig voelt

Herken je meerdere van deze signalen en houden ze langer aan dan een paar weken? Dan heb je waarschijnlijk te maken met een verstoorde arbeidsrelatie. Denk je juist dat er signalen zijn van dreigend ontslag? Lees dan dit artikel. Daar leggen we alles uit. En mocht je denken dit is niet aan de orde, ik ben juist ongelukkig op mijn werk? Daar lees je hier meer over.

Hoe ontstaat een verstoorde arbeidsrelatie?

Een verstoorde arbeidsrelatie kan verschillende oorzaken hebben:

• Ruzie op de werkvloer: een onopgelost conflict dat is geëscaleerd.
• Verschil van inzicht: jullie hebben een fundamenteel andere visie op hoe het werk gedaan moet worden.
• Botsende persoonlijkheden: jullie karakters, communicatiestijlen of werkwijzen passen gewoon niet bij elkaar.
• Valse beschuldigingen: je werkgever doet ongegronde aantijgingen die de relatie beschadigen.
• Pestgedrag: je wordt systematisch gepest door collega’s of leidinggevenden.
• Vertrouwensbreuk: het vertrouwen is volledig weg, bijvoorbeeld na een mislukte ontslagprocedure.

Let op: een verstoorde arbeidsrelatie kan ook een “gecreëerde situatie” zijn. Sommige werkgevers veroorzaken bewust een conflict als ze van een werknemer af willen, maar geen dossier hebben voor ontslag wegens disfunctioneren. We zien dit regelmatig in de praktijk en leggen verderop uit hoe je hiermee kunt omgaan.

Je werkgever kan je niet zomaar ontslaan vanwege een verstoorde arbeidsrelatie. De wet beschermt werknemers tegen willekeurig ontslag. Je werkgever heeft verplichtingen waaraan hij moet voldoen.

Plichten van je werkgever

1. Duidelijke verwachtingen stellen: je werkgever moet helder communiceren wat er van je verwacht wordt.
2. Alles doen om de relatie te herstellen: dit is de belangrijkste plicht. Je werkgever moet aantoonbaar pogingen hebben gedaan om de arbeidsrelatie te redden. Denk aan:
   – Meerdere gesprekken met jou voeren
   – Mediation aanbieden
   – Coaching of training voor jou en/of je leidinggevende
   – Tijdelijke aanpassingen in je werk of werkplek
3. De ernst bewijzen: je werkgever moet kunnen aantonen dat de situatie echt onwerkbaar is en dat de verstoring duurzaam (blijvend) is.
4. Herplaatsing onderzoeken: voordat ontslag aan de orde is, moet je werkgever onderzoeken of je binnen het bedrijf op een andere plek of in een andere functie kunt werken.

Kantonrechter controleert je werkgever

Ontslag wegens een verstoorde arbeidsrelatie kan alleen via de kantonrechter of een vaststellingsovereenkomst (VSO). Vraagt je werkgever de kantonrechter om je arbeidsovereenkomst te ontbinden? Dan controleert de kantonrechter of je werkgever zijn plichten is nagekomen.

Dit is de reden dat werkgevers liever een vaststellingsovereenkomst sluiten. Jij en je werkgever komen dan samen tot afspraken over het beëindigen van je dienstverband.

Bij een verstoorde arbeidsrelatie heb je als werknemer twee sterke routes:

• Herstel van de arbeidsrelatie proberen
• Onderhandelen over een goede VSO

Beide wegen kunnen tot een positieve uitkomst leiden als je weet wat je rechten zijn en sterk in je schoenen staat.

Als je je baan wilt behouden, is het herstellen van de arbeidsrelatie de beste optie. Hierbij heb je meer invloed dan je misschien denkt.

Zo pak je het aan

Begin met een open gesprek

• Bereid je goed voor
• Schrijf je punten op en houd het bij feiten
• Benoem wat je nodig hebt om weer goed te kunnen samenwerken
• Luister ook naar de kant van je werkgever

Stel concrete verbeteringen voor

• Duidelijkere communicatie
• Regelmatige feedback-momenten
• Afspraken over werkwijze en verwachtingen

Overweeg professionele hulp

• Training: bijvoorbeeld in communicatie of conflicthantering
• Coaching: voor jou, je leidinggevende of beiden
• Mediation: een neutrale derde helpt jullie om weer met elkaar te praten

Denk na over herplaatsing

• Soms is een frisse start binnen hetzelfde bedrijf de beste oplossing
• Kijk of er andere functies zijn die bij je passen
• Overweeg een andere afdeling of locatie
• Tijdelijke uitwisseling met een collega kan ook al helpen

Wanneer is herstel van de verstoorde arbeidsrelatie kansrijk?

Herstel heeft de meeste kans van slagen als:

• De verstoorde arbeidsrelatie nog niet te lang duurt (minder dan 6 maanden)
• Beide partijen écht bereid zijn om te investeren in verbetering
• De oorzaak van het conflict duidelijk is
• Er geen sprake is van pestgedrag of intimidatie
• Je nog steeds plezier hebt in het werk zelf

Voor de duidelijkheid: je werkgever is wettelijk verplicht om herstel te proberen voordat ontslag wegens een verstoorde arbeidsrelatie aan de orde komt. Leg dit dus ook op tafel als hij direct over ontslag begint.

Soms is de arbeidsrelatie niet meer te redden. De schade is te groot, het vertrouwen te geschaad. In dat geval is een vaststellingsovereenkomst de snelste en vaak beste uitweg. In de vaststellingsovereenkomst maak je samen afspraken over je ontslag.

Waarom een VSO beter is dan een rechtszaak

• Je voorkomt een slepende, stressvolle procedure
• Het is sneller geregeld dan via de rechter
• Je houdt de regie
• Je hebt invloed op de voorwaarden van je ontslag
• Je kunt vaak betere financiële afspraken maken
• Als je het goed aanpakt, heb je recht op een WW-uitkering

Vaststellingsovereenkomsten sluiten is ons dagelijkse werk. Neem contact met ons op voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.

Wat staat er in een goede VSO?

• Ontslagdatum: de datum waarop je arbeidsovereenkomst eindigt. Houd altijd rekening met de fictieve opzegtermijn.
• Transitievergoeding: dit is het minimumbedrag waar je recht op hebt. De hoogte hangt af van je dienstjaren en salaris.
• WW-veilige formulering: zorg dat de beëindiging zo wordt omschreven dat je recht houdt op een WW-uitkering. De tekst moet bijvoorbeeld duidelijk maken dat het initiatief van de werkgever komt.
• Getuigschrift en referenties: leg vast dat je een positief getuigschrift krijgt en dat je werkgever goede referenties zal geven.
• Vrijstelling van werk: regel dat je niet meer hoeft te werken tijdens je opzegtermijn, maar wel betaald krijgt.
• Concurrentiebeding: laat eventuele concurrentiebedingen schrappen of verzachten.
• Finale kwijting: bepaal precies waarover jullie elkaar “finale kwijting” verlenen (niets meer van elkaar te eisen hebben).

Dit zijn een paar belangrijke afspraken die in een VSO staan. In ons artikel 16 punten die in je vaststellingsovereenkomst moeten staan vind je er nog veel meer. Lees onze beginnersgids over de VSO als je daar meer over wilt lezen.

Onderhandelen over een betere vergoeding

Bij een verstoorde arbeidsrelatie kun je vaak meer krijgen dan alleen de transitievergoeding, vooral als:

• Je werkgever geen of weinig dossier heeft
• Je werkgever haast heeft om je weg te krijgen
• Je werkgever de verstoring van de arbeidsrelatie heeft veroorzaakt
• Je werkgever je niet wil herplaatsen
• Je werkgever ernstig verwijtbaar handelt

In deze gevallen kun je onderhandelen over een extra ontslagvergoeding bovenop de transitievergoeding. Deze extra ‘billijke vergoeding’ kan aardig oplopen.

Als je werkgever de verstoring expres veroorzaakt

Dit zien we regelmatig: een werkgever wil van je af, maar heeft geen dossier voor disfunctioneren of een andere ontslaggrond. Dus creëert hij zelf een “verstoorde arbeidsrelatie” door:

• Je steeds te bekritiseren
• Je uit te sluiten van belangrijke beslissingen
• Je taken af te nemen
• Collega’s tegen je op te zetten
• Het vertrouwen in je op te zeggen

Herken je dit? Dan staat het recht aan jouw kant. Deze aanpak is juridisch ontoelaatbaar. De werkgever heeft een zorgplicht en moet goed werkgeverschap tonen. In zo’n situatie kun je:

• De situatie benoemen en schriftelijk vastleggen
• Eisen dat de werkgever stopt met dit gedrag
• Onderhandelen vanuit een sterke positie voor een riante VSO

Verstoorde arbeidsrelatie versus disfunctioneren

Werkgevers verwarren deze twee vaak, maar ze zijn juridisch heel verschillend:

• Bij disfunctioneren gaat het om je werkprestaties
• Bij een verstoorde arbeidsrelatie gaat het om de samenwerking

Als je werkgever zegt dat er een “verstoorde arbeidsrelatie” is, maar eigenlijk over je werkprestaties begint, wijs hem dan op dit verschil. Voor ontslag wegens disfunctioneren gelden hele andere eisen. Lees ons artikel Van disfunctioneren tot ontslag: cruciale do’s & don’ts.

Is ziek melden een oplossing?

Als de situatie op je werk ondraaglijk wordt, overwegen veel werknemers zich ziek te melden. Ons advies:

• Meld je alleen ziek als je echt ziek bent (bijvoorbeeld door stress of burn-out klachten)
• Gebruik ziekte nooit als strategie om een conflict te vermijden
• Besef dat ziekmelding de onderliggende problemen niet oplost
• Overweeg liever mediation of juridisch advies

Een verstoorde arbeidsrelatie hoeft niet tot een oneerlijk ontslag te leiden. Je hebt meer rechten en opties dan je misschien denkt. De sleutel ligt in vroeg handelen:

1. Herken de signalen op tijd
2. Weet dat je werkgever verplicht is herstel te proberen
3. Kies bewust je route: herstel van de relatie of een goede exit via een VSO
4. Laat je niet onder druk zetten om akkoord te gaan met slechte voorwaarden
5. Schakel onbezorgd ontslag in: wij nemen het zware werk van je over en zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt. Jij de rust, wij de rest.

Mocht je nu denken. Ik heb helemaal geen verstoorde arbeidsrelatie, maar een arbeidsconflict. Dan helpen we je hier verder.

Weet dat er altijd een geldige grond voor ontslag zijn. Een werkgever dient zich hier aan te houden. Lees je nog liever verder over ontslag in het algemeen? Bekijk onze beginnersgids.